رضا ایمانی
شناسنامهدار شدن موتورسیکلت، بهمعنی ثبت رسمی و دقیق مالکیت هر موتور در سامانه پلیس راهور است. با این کار معلوم میشود که موتور، الان مالِ کیست، پلاک یا سند دارد و تاریخچه خریدوفروش آن چه چیزهایی را نشان میدهد؛ در نتیجه، پیگیری سرقت، رهگیری تخلفات و جلوگیری از مشکلات حقوقی حین معامله برای موتورسیکلتها امکانپذیر میشود. در این مطلب از مجله خلافی داتآیآر، به دلایل شناسنامهدار شدن، مراحل انتقال سند و نحوه انتقال سند موتور اشاره میکنیم.
شناسنامهدار شدن موتورسیکلت به چه علتی انجام میشود؟
مهمترین علت اجرای طرح شناسنامهدار شدن موتورسیکلتها، شفافسازی مالکیت و جلوگیری از سوءاستفاده از موتورسیکلتهای بیهویت است. عنوان رسمی این طرح، «بازتسجیل شدن موتورسیکلت» است؛ واژه «بازتسجیل»، یعنی ثبت مجدد و رسمی اطلاعات هر موتورسیکلت در سامانه پلیس راهور.
از جمله سایر دلایل اجرای این طرح عبارتاند از:
- پیگیری آسان در زمان سرقت یا گم شدن موتورسیکلت
- ایجاد نظم در معاملات و جلوگیری از خریدوفروشهای غیررسمی
- کنترل بهتر توسط پلیس و کاهش جرایم شهری مرتبط با موتورسیکلتها
- الزام شرکتهای حملونقل اینترنتی به رعایت ایمنی و مسئولیت حقوقی رانندگان
نکته: بر اساس اظهارات سردار حسینی (رئیس پلیس راهور فراجا)، اجرای این طرح بهدلیل شرایط جنگ 12 روزه به تعویق افتاد؛ اما مطمئناً تا پایان سال 1404 در سرتاسر کشور اجرا میشود.
چرا خرید و فروش موتور در ایران پرریسک است؟
خرید و فروش موتورسیکلت در ایران معمولاً بدون سند رسمی انجام میشود و انتقال مالکیت معمولاً در دفاتر رسمی ثبت نمیشود؛ همین موضوع ریسک معامله را زیاد میکند چراکه ممکن است موتور سرقتی یا توقیفی باشد. در ضمن، شفاف نبودن شماره شاسی، شماره موتور، بیمه یا بدهیهای خلافی، ریسک معامله را دوچندان میکند که این موضوع نیز به واسطه عدم ثبت سند رسمی نقل و انتقالهای موتورسیکلت ایجاد میشود.
معاملات قولنامهای و مشکلات حقوقی خریداران و فروشندگان
بسیاری از معاملات موتور، دستنویس یا قولنامهای هستند؛ این نوع از نقل و انتقال موتورسیکلت، پرریسک محسوب میشود.
تصور کنید موتورسیکلتی را از طریق یک قولنامه خریداری میکنید؛ اما چند هفته بعد، پلیس اعلام میکند که آن موتورسیکلت سرقتی یا توقیفی است! این اتفاق تلخ فقط یکی از رایجترین مشکلات در معاملات قولنامهای موتورسیکلت در ایران محسوب میشود.
در جدول زیر، با مهمترین مشکلات حقوقی در معاملات قولنامهای موتورسیکلت آشنا میشوید:
مشکلات حقوقی خریدار | مشکلات حقوقی فروشنده |
احتمال خرید موتور سرقتی یا دارای توقیف قضایی | سوءاستفاده خریدار از مدارک فروشنده |
منتقل نشدن رسمی سند به نام خود | باقی ماندن جریمهها و خلافیها به نام فروشنده |
نداشتن پوشش بیمه در زمان تصادف یا سرقت | چالش در پیگیری جرایم بعد از فروش موتور |
چالش در فروش مجدد وسیله نقلیه | پرداخت نشدن پول موتور از طرف خریدار |
دسترسی نداشتن به خدمات پلیس راهور (استعلام، خلافی، بیمه) | درگیریهای حقوقی در صورت شکایت خریدار یا پلیس |
احتمال از دست دادن همزمان پول و موتور | مسئولیت قانونی در قبال حوادث بعد از فروش موتور |
نقش شناسنامهدار شدن موتور در کاهش سرقت
وقتی که مشخصات فنی، شماره شاسی، اطلاعات مالک و سوابق تخلفات موتور ثبت شده باشند، ردیابی و پیگیری آن بسیار سادهتر میشود؛ بنابراین سارقان از سرقت موتورهای شناسنامهدار خواهند ترسید.
مراحل قانونی خرید و فروش موتورسیکلت در ایران
در فرایند خرید و فروش موتورسیکلت، خریدار و فروشنده باید در جریان مراحل انتقال باشند تا معامله بدون دردسر انجام شود. در این بخش، به جزئیات مراحل قانونی، نحوه انتقال سند رسمی و پرداخت مالیات نقل و انتقال موتورسیکلت میپردازیم:
نحوه انتقال سند رسمی موتور چگونه است؟
طبق قوانین جدید پلیس راهور، انتقال سند مالکیت موتورسیکلت ربطی به دفاتر اسناد رسمی ندارد؛ بنابراین، همه مراحل آن در مرکز تعویض پلاک انجام میشوند. اولین قدم این است که از طریق سامانه نوبتدهی اینترنتی به آدرس nobatdehi.epolice.ir نوبت بگیرید؛ در ادامه، باید با مدارک کامل به مرکز تعویض پلاک مراجعه کنید.
مدارک لازم برای انتقال سند رسمی موتورسیکلت عبارتاند از:
- مدرک معتبر محل سکونت خریدار از جمله آخرین قبض آب، برق یا گاز، سند مالکیت منزل یا اجارهنامه رسمی دارای کد رهگیری
- شناسنامه و کارت ملی اصلی و کپی خریدار و فروشنده برای احراز هویت هر دو طرف
- اصل سند مالکیت موتورسیکلت برای ثبت انتقال قطعی
- بیمهنامه شخص ثالث معتبر برای موتورسیکلت
- گواهی عدم خلافی موتورسیکلت
چطور تعویض پلاک موتور را انجام بدهیم؟
حضور خریدار و فروشنده در روز تعویض پلاک الزامی است. اگر یکی از طرفین امکان حضور ندارد، باید شخصی را با وکالتنامه رسمی بهعنوان نماینده قانونی خودش معرفی کند. پس از ورود به مرکز تعویض پلاک، مراحل زیر بهترتیب انجام میشوند:
- ابتدا قبض ورودی پارکینگ مرکز را بگیرید و وسیلهتان را در محل تعیینشده پارک کنید.
- به بخش «پذیرش و اطلاعات» بروید و شماره غرفه اختصاصی دریافت کنید.
- مدارک لازم را به مسئول غرفه تحویل دهید.
- مسئول غرفه، اصالت مدارک و مشخصات فنی را بررسی میکند.
- برای بازدید فنی به کارشناس مرکز مراجعه کنید تا وضعیت ظاهری و شماره شاسی موتور بررسی شود.
- در صورت داشتن خلافی یا بدهی، به بخش اجرائیات بروید.
- پس از پرداخت، گواهی مفاصاحساب دریافت کنید.
- هزینههای مربوط به انتقال مالکیت و ارسال پستی کارت جدید موتورسیکلت را بپردازید.
- پس از تأیید مدارک، برگه نقلوانتقال رسمی را از دفتر مرکزی در محل تحویل بگیرید.
- به بخش «فک پلاک» مراجعه کنید تا پلاک قدیمی از موتور باز شود.
- به غرفه «نصب پلاک جدید» بروید تا پلاک جدید با مشخصات مالک تازه نصب شود.
- حالا قبض پارکینگ را بدهید و با موتور شناسنامهدار و سند جدید از مرکز تعویض پلاک خارج شوید.
آموزش تصویری پرداخت مالیات نقلوانتقال موتور
سایت خلافی این قابلیت را دارد که بدون مراجعه حضوری و در عرض چند دقیقه، مالیات نقل و انتقال موتورسیکلت را آنلاین بپردازید. با این روش، دیگر نیازی به صفهای طولانی یا مراجعه به دفاتر مالیاتی نیست و سند سریعتر منتقل میشود.
مراحل استعلام مالیات نقل و انتقال موتورسیکلت و پرداخت آن در خلافی، بهترتیب عبارتاند از:
- وارد صفحه اصلی سایت khalafi.ir شوید.
- از منوی اصلی، روی گزینه خدمات ما کلیک کنید؛ حالا گزینه «مالیات انتقال موتور» را از بخش «خدمات استعلام و پرداخت موتور» انتخاب کنید.
- پلاک، تاریخ تولد و کد ملی مالک موتورسیکلت را وارد کنید.
- هزینه استعلام را آنلاین بپردازید و مبلغ مالیات انتقال موتور را مشاهده کنید.
- مبلغ را از طریق درگاه بانکی بپردازید و رسید الکترونیکی را دریافت کنید.
- رسید را برای ارائه در مرکز تعویض پلاک، پیش خودتان نگه دارید.
حالا موتورسیکلت شما هم هویت خودش را دارد!
شناسنامهدار شدن موتورسیکلت، گام مهمی برای کاهش سرقت، شفافسازی مالکیت و جلوگیری از معاملات قولنامهای است. با اجرای طرح «بازتسجیل»، هر موتورسیکلت دارای سابقه و اطلاعات رسمی در سامانه پلیس راهور میشود؛ در نتیجه، با خیال راحتتری معامله میکنید و از مشکلات حقوقی و مالی در امان میمانید. علاوه بر این، شناسنامهدار شدن به پلیس کمک میکند تا تخلفات، تصادفات و وضعیت بیمه را با دقت بیشتری کنترل کند.
اگر در حال خرید، فروش یا انتقال سند موتور یا خودرو هستید، تسویه خلافی و مالیات را در سایت خلافی داتآیآر انجام دهید. با چند کلیک ساده میتوانید، از بدهیها استعلام بگیرید و جریمهها را قبل از معامله بپردازید. از حالا به بعد، موتورسیکلت شما هم مثل همه شهروندان این جامعه، هویت خودش را دارد!
سؤالات متداول
در این بخش به سوالات متداول درباره شناسنامهدار شدن موتورسیکلت پاسخ میدهیم.
آیا شناسنامه موتور با سند موتور یکی است؟
خیر، این دو مدرک یکی نیست. شناسنامه موتور همان برگه سبز موتور است که بعد از شمارهگذاری توسط پلیس راهور صادر میشود و در واقع شناسنامه وسیله نقلیه محسوب میشود؛ یعنی مشخصات فنی و هویتی موتور در آن ثبت است. سند رسمی موتور مدرکی است که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم میشود و بالاترین اعتبار را دارد و مالکیت قانونی موتور را تعیین میکند.
شناسنامهدار شدن موتورسیکلت به چه معناست؟
شناسنامهدار شدن، یعنی ثبت مالکیت موتور و رسمی اطلاعات آن در سامانه پلیس راهور؛ از جمله شماره شاسی، پلاک، مشخصات مالک و تاریخچه معاملات. با این کار، هر موتور صاحب قانونی مشخصی دارد و امکان پیگیری تخلفات و سرقت موتورسیکلت سادهتر میشود.
طرح شناسنامهدار شدن موتورها چه زمانی اجرا میشود؟
طبق اعلام رسمی پلیس راهور، اجرای طرح بازتسجیل موتورسیکلتها در سال ۱۴۰۴ بهدلیل شرایط خاص جنگ 12 روزه به تعویق افتاد؛ اما تا پایان همین سال، کامل اجرا میشود.
آیا شناسنامهدار شدن موتور باعث افزایش هزینههای خریدار و فروشنده میشود؟
خیر؛ این طرح هزینهای اضافه بر هزینههای معمول نقلوانتقال ندارد و فقط نیازمند پرداخت هزینههای قانونی مانند تعویض پلاک، بیمه و مالیات است. در عوض، امنیت معامله و اطمینان از اصالت وسیله نقلیه بسیار بیشتر میشود.
آیا برای انتقال سند موتورسیکلت نیاز به دفترخانه هست؟
خیر؛ طبق مقررات جدید، مراحل انتقال سند در مرکز تعویض پلاک انجام میشود و نیازی به مراجعه به دفتر اسناد رسمی نیست.
آیا بدون حضور فروشنده هم میتوان تعویض پلاک انجام داد؟
بله؛ فروشنده میتواند، با ارائه وکالتنامه رسمی به نمایندهاش، مسئولیت تمام مراحل را به او واگذار کند.