وقتی در حال رانندگی در معابر درونشهری یا برونشهری هستید و همه با سرعت مجاز حرکت میکنند، هیچچیز بهاندازه خودرویی که با سرعت بالا حرکت میکند، نمیتواند خطرناک باشد. پلیس راهور برای کاهش خطرات مشابه، قوانینی را وضع کرده است که رعایت سرعت مجاز در معابر مختلف، یکی از مهمترین آنها بهحساب میآید. اگر میخواهید بدانید که سرعت مجاز در معابر شهری، روستایی، آزادراهها یا بزرگراهها چقدر است؟ آیا سرعت مجاز در شب و روز یا فصلهای مختلف فرق دارد یا نه؟ جریمه آن چقدر و چگونه است؟ و بهطور کلی با جدول سرعت مجاز آشنا شوید، نکات این مقاله را از دست ندهید.
- 1 سرعت مجاز چیست؟
- 2 تفاوت سرعت مجاز در انواع معابر
- 3 آیا سرعت مجاز در مناطق درون شهری و برون شهری متفاوت است؟
- 4 چرا سرعت مجاز در روز و شب باهم متفاوت است؟
- 5 قوانین سرعت مجاز در آییننامه راهنمایی و رانندگی
- 6 تابلوهای سرعت مجاز در معابر
- 7 سرعت مجاز در کشورهای دیگر چقدر است؟
- 8
- 9 عدم رعایت سرعت مجاز در معابر مختلف، چه عواقبی دارد؟
- 10 انواع جریمه سرعت غیرمجاز
- 11 نحوه استعلام سرعت غیرمجاز و پرداخت جریمه آن
- 12 نحوه استعلام جریمه سرعت غیرمجاز از سامانه خلافی
- 13 استفاده از سامانه خلافی چه تاثیر در کاهش جریمههای سرعت غیرمجاز دارد؟
- 14 نتیجهگیری
- 15 سوالات متداول
سرعت مجاز چیست؟
منظور از سرعت مجاز، حداکثر سرعت تعیینشده برای معابر مختلف از طرف پلیس راهور است. نکتهی حائز اهمیت این است که سرعت غیرمجاز جزء تخلفات حادثهساز است که جریمه دارد. این جریمه گاهی فقط نقدی و گاهی نقدی و غیرنقدی مانند نمره منفی و توقیف و … است. در ادامه میتوانید با سرعت مجاز در انواع معابر و جریمههای عدم رعایت این قانون، آشنا شوید.
تفاوت سرعت مجاز در انواع معابر
پلیس راهنمایی و رانندگی برای تعیین جدول سرعت مجاز، معیارهای مختلفی را در نظر گرفته است تا بتواند از طریق آنها، تصمیمگیری صحیح و مناسبی برای سرعت مجاز در معابر متفاوت انجام دهد. گاهی این معیارها محدود و گاهی متعدداند. در ادامه، برخی از مهمترین و تأثیرگذارترین معیارهای تعیین سرعت مجاز آورده شده است:
- شرایط تردد
- پیاده یا سواره بودن عابرین
- اندازه معابر
- و …
مثلاً در مسیرهایی که رفت و آمد عابرین پیاده و کودکان در آنها زیاد است، سرعت مجاز کمتر از زمانی است که خودروها در اتوبان یا آزادراههای بزرگ در حرکت هستند؛ همچنین، در تعیین سرعت مجاز در پیچها، روی پل، پارکینگ و کوچه فرعی، احتیاط بیشتری در نظر گرفته شده است.
پیشنهاد مطالعه: چگونگی دریافت گواهی عدم خلافی خودرو برای تعویض پلاک
آیا سرعت مجاز در مناطق درون شهری و برون شهری متفاوت است؟
بله؛ معمولا جمعیت داخل شهر بیشتر از خارج شهر است و نسبت عبور و مرور وسایل نقلیه هم در آنها متفاوت است؛ بنابراین، طبیعی است که علاوه بر استانداردهای ساخت معابر، میزان سرعت مجاز در آنها نیز با هم فرق داشته باشد. با توجه به این موضوع، در ادامه انواع سرعتهای مجاز درونشهری و برونشهری، مانند سرعت مجاز داخل شهرها، سرعت مجاز در چهارراه، سرعت مجاز در میدان و … را در چند حالت مختلف مورد بررسی قرار میدهیم.
سرعت مجاز در مناطق درون شهری
مناطق درون شهری شامل اتوبانها، معابر محلی، مناطق مسکونی و غیره میشود که حداکثر سرعت مجاز برای آنها متفاوت است. پلیس راهور برای افزایش امنیت و حفظ نظم این معابر سرعت عبور از آنها را بهصورت زیر تعریف کرده است:
جدول سرعت مجاز در مناطق درون شهری | ||
نوع معابر | محل عبور و مرور | میزان سرعت مجاز (کیلومتر بر ساعت) |
معابر شریانی درجه یک | آزادراهها (اتوبان) | 70 الی 120 |
بزرگراهها | 100 | |
معابر شریانی درجه دو | خیابان اصلی | 60 |
خیابان فرعی | 50 | |
معابر محلی | معابر مسکونی (کوچهها) | 30 |
میدانها، دوربرگردانها، تقاطعها | ||
سرعت مجاز تونلها (استان تهران) | رسالت | 50 |
توحید | 60 | |
نیایش | 80 |
سرعت مجاز در مناطق برون شهری
همانطور که میدانید معابر برون شهری و جادهای از حداکثر سرعت بیشتری نسبت به داخل شهر برخوردار هستند، دلیلش هم میتواند این باشد که معمولا عابرین پیاده از این مسیرها عبور نمیکنند. اینجا هم حد و حدود هر کدام از قسمتهای عبور و مرور با هم متفاوت است. حداکثر سرعتهای مجاز تعیینشده برای رانندگان خارج شهر عبارتند از:
1- سرعت مجاز در جادهها
- جادههای اصلی: روز 95 و شب 85 کیلومتر بر ساعت
- جادههای فرعی: روز 85 و شب 75 کیلومتر بر ساعت
2- سرعت مجاز در آزادراهها
- سواری و وانت: 70 الی 120 کیلومتر بر ساعت
- ماشین سنگین: 70 الی 110 کیلومتر بر ساعت
3- سرعت مجاز در بزرگراهها
- سواری و وانت: 110 کیلومتر بر ساعت
- ماشین سنگین: 100 کیلومتر بر ساعت
سرعت مجاز در مناطق روستایی
در مناطق روستایی معابر بیشتر حالت جادهای دارند و بر همین اساس حداکثر سرعت مجاز رانندگی در مناطق روستایی بین 80 تا 120 کیلومتر در ساعت است؛ به همین علت، با توجه به شرایط خاص رانندگی در روستاها و مناطق شهری قوانین مشخصی برای رانندگان در آییننامه راهنمایی و رانندگی تعریف شده است.
چرا سرعت مجاز در روز و شب باهم متفاوت است؟
احتمال وقوع تصادف در شب بیشتر از روز است، دلیل آن هم این است که در شب، علاوه بر خستگی بیشتر راننده و خوابآلودگی، دید راننده هم ضعیفتر است؛ بنابراین، اگر با همان سرعتی که در روز رانندگی میکنید در شب هم وارد جادهها و معابر شهری شوید، ممکن است در سرعت بالا و تاریکی، موانع یا افراد را نبینید و باعث ایجاد تصادف شوید.
قوانین سرعت مجاز در آییننامه راهنمایی و رانندگی
طبق جدول سرعت مجاز آییننامه راهنمایی و رانندگی، رانندگان باید در هر یک از معابر، سرعت وسیله نقلیه خود را طبق علامتها و تابلوهای نصبشده در آنجا، تنظیم کنند. در صورتی که هیچ تابلویی نصب نشده بود، باید طبق سرعتهای مجاز معرفیشده، در معابر رانندگی کنید تا از ایجاد خطر و تصادفات رانندگی جلوگیری شود.
تابلوهای سرعت مجاز در معابر
به منظور حفظ جان رانندگان و افراد دیگری که در مسیر آنها قرار دارند، پلیس راهور تابلوهایی در معابر نصب کرده است که هر کدام نشاندهنده حداکثر سرعت مجاز در آن منطقه است. این تابلوها هرکدام مفهومی دارد؛ طوری که میشود هر کدام از آنها را به این صورت معرفی کرد:
انواع تابلوهای سرعت مجاز و مفهوم آنها | |
تابلو | معنی |
سرعت توصیه شده | |
حداقل سرعت 30 کیلومتر بر ساعت | |
سرعت بیشتر از 30 کیلومتر بر ساعت ممنوع | |
پایان حداقل سرعت 30 کیلومتر بر ساعت | |
پایان حداکثر سرعت 80 کیلومتر بر ساعت | |
حداکثر سرعت مجاز در خطوط عبور بزرگراهها | |
حداقل سرعت در خطوط عبور جادهها و بزرگراهها |
پیشنهاد مطالعه: تابلوهای راهنمایی و رانندگی
سرعت مجاز در کشورهای دیگر چقدر است؟
سرعت مجاز در معابر مختلف فقط مختص ایران نبوده و در همهجای دنیا رعایت میشود. لازم به ذکر است که این قوانین در همهجای دنیا یکسان نیست و بر اساس رفتار رانندگان، استانداردهای جادهای، آمار تصادفات و بسیاری موارد دیگر مشخص شدهاند. بیایید این قوانین را بشناسیم تا علاوه بر دانستن آنها از تفاوت و شباهتهایشان با قوانین راهنمایی و رانندگی ایران هم باخبر شویم:
جدول سرعت مجاز در کشورهای مختلف | |||
نام کشور | حداکثر سرعت مجاز درون شهری (کیلومتر بر ساعت) | بیشترین سرعت مجاز اتوبان (کیلومتر بر ساعت) | حداکثر سرعت مجاز برون شهری (کیلومتر بر ساعت) |
انگلستان | 48 | 113 تا 129 | 97 تا 113 |
آمریکا | 40 تا 89 | 89 تا 129 | 89 تا 113 |
سوئد | 30 تا 60 | 110 تا 120 | 80 |
سوئیس | 50 | 120 | 80 |
اسپانیا | 50 | 120 | 80 تا 90 |
عربستان سعودی | 40 تا 80 | 120 | 80 |
هلند | 30 تا 50 | 80 تا 130 | 80 تا 90 |
آلمان | 50 | 130 | |
کانادا | 80 تا 130 | 70 تا 110 | |
فرانسه | 50 | 110 تا 130 | 80 تا 130 |
آرژانتین | 40 تا 60 | 100 تا 130 | 80 تا 130 |
عدم رعایت سرعت مجاز در معابر مختلف، چه عواقبی دارد؟
عدم رعایت سرعت مجاز در معابر مختلف، عواقبی بههمراه دارد که برای شما مشکلآفرین میشود. از خطرات و مشکلات بیتوجهی به رعایت سرعت مجاز تعیینشده در جدول سرعت مجاز، میتوان به خطراتی که در ادامه آورده شده است، اشاره کرد:
- تصادف
- ثبت جریمه
- توقیف خودرو
- باطل شدن گواهینامه
- ایجاد ترافیک و هرج و مرج
- گرفتن نمره منفی گواهینامه
انواع جریمه سرعت غیرمجاز
سرعت غیرمجاز یکی از جرایم پرخطر رانندگی محسوب میشود؛ بنابراین، برای آن جرایم و تنبیههای قابل توجه و بعضی اوقات سنگینی از طرف پلیس راهور در نظر گرفته شده است. جدولی که در ادامه برای شما آماده کردهایم یک جدول از لیست جرائم سرعت غیر مجاز است که با استفاده از آن میتوانید به اطلاعاتی مثل اینکه سرعت غیر مجاز چند نمره منفی دارد؟ یا جریمه سرعت غیر مجاز سال 1402 (نرخ جریمه های رانندگی ۱۴۰۲)، جریمه سرعت غیر مجاز و عدم توجه به ایست پلیس و … چقدر است، دست پیدا کنید.
کد جریمه | شرح جریمه | کلانشهرها و مسیرهای بینشهری | سایر شهرها | روستاها و مسیرهای روستایی |
۲۰۵۶ | تجاوز از سرعت مجاز کمتر از ۱۰ کیلومتر | ۱/۰۰۰/۰۰۰ | ۷۰۰/۰۰۰ | ۵۰۰/۰۰۰ |
۲۳۱۰ | تجاوز از سرعت مجاز ۱۰-۲۰ کیلومتر | ۱/۵۰۰/۰۰۰ | ۱/۱۰۰/۰۰۰ | ۷۰۰/۰۰۰ |
۲۳۱۱ | تجاوز از سرعت مجاز ۲۰-۳۰ کیلومتر | ۲/۰۰۰/۰۰۰ | ۱/۵۰۰/۰۰۰ | ۱/۰۰۰/۰۰۰ |
۲۰۰۸ | تجاوز از سرعت مجاز ۳۰-۴۰ کیلومتر | ۲/۵۰۰/۰۰۰ | ۲/۲۰۰/۰۰۰ | ۱/۲۰۰/۰۰۰ |
۲۳۰۹ | تجاوز از سرعت مجاز ۴۰-۵۰ کیلومتر | ۳/۰۰۰/۰۰۰ | ۲/۷۰۰/۰۰۰ | ۱/۵۰۰/۰۰۰ |
۲۰۰۲ | تجاوز از سرعت مجاز بیشتر از ۵۰ کیلومتر | ۵/۰۰۰/۰۰۰ | ۴/۵۰۰/۰۰۰ | ۲/۵۰۰/۰۰۰ |
نحوه استعلام سرعت غیرمجاز و پرداخت جریمه آن
حالا اگر سهوا در حین رانندگی سرعتتان را بیشتر کردید و با سرعتی بیش از حد مجاز رانندگی کردید، باید منتظر دریافت متن پیامک جریمه سرعت غیر مجاز و اعلام جریمه پلیس راهنمایی و رانندگی باشید؛ سپس، برای پرداخت آن اقدام کنید تا دچار مشکلات بیشتر و بدتر مانند دوبرابر شدن جریمه و توقیف نشوید! از جمله روشهای استعلام خلافی ماشین عبارتند از:
- استفاده از اپلیکیشنهای پرداخت جریمه
- مراجعه به پلیس +10
- استفاده از اپلیکیشن پلیس من
- استفاده از سامانه پیامکی
- دریافت اطلاعات با کد دستوری #110*
نحوه استعلام جریمه سرعت غیرمجاز از سامانه خلافی
یکی از سادهترین و بهترین روشهای استعلام و پرداخت تخلف سرعت غیرمجاز، سامانه خلافی است. کافیست مراحل زیر را بهترتیب دنبال کنید تا خلافی خودرو خود را صفر کنید و از مشکلات بیشتر و بدتر جلوگیری کنید. در ادامه، مراحل استعلام جریمه سرعت غیرمجاز از سامانه خلافی را میخوانید:
- آدرس khalafi.ir را در گوگل وارد کرده و دکمه جستجو را بزنید.
- بعد از ورود به سامانه روی قسمت ورود و ثبتنام کلیک کنید.
- اگر بار اولی است که از این سامانه استفاده میکنید، شماره موبایلتان را وارد کنید و بعد از درج کد تایید ارسالی وارد قسمت خدمات شوید.
- از بین گزینهها، با توجه به موتور یا خودرو بودن وسیله نقلیهتان یکی را انتخاب کنید.
- پلاک وسیله نقلیه را وارد کرده و با زدن دکمه استعلام و پرداخت خلافی، وارد مرحله پرداخت شوید.
استفاده از سامانه خلافی چه تاثیر در کاهش جریمههای سرعت غیرمجاز دارد؟
مهمترین تاثیر این سامانه برای کاهش جریمههای سرعت غیرمجاز، پرداخت به موقع آنهاست. وقتی این روند ادامه پیدا کند و در شرایطی مثل انتقال به پارکینگ قرار بگیرید و مجبور شوید برای ترخیص از پارکینگ نقلیهتان جرایم را بهصورت کامل پرداخت کنید، متوجه این مزیت میشوید. درواقع پرداخت جریمه با سامانه خلافی این مزیت را دارد که شما مبلغ خلافی خود را مستقیما از سرویس پلیس راهور تسویه میکنید و نیازی به مراجعه حضوری به مراکز پلیس +10 یا احراز هویت ندارید.
نتیجهگیری
رعایت سرعت مجاز در هر یک از معابر بیش از هر چیزی به افزایش امنیت رانندگان و عابرین و حفظ نظم شهر کمک میکند. جرایمی هم که برای آنها تعیین شده است، جنبه تاکیدی برای رعایت این قوانین دارد. در مطلبی که آماده شد، سعی کردیم شما را با چگونگی تعیین جدول سرعت مجاز، تاثیر آنها در کاهش خطرات جادهای و بسیاری موارد مرتبط دیگر آشنا کنیم. امیدواریم توانسته باشیم راهنمایی کاملی درباره این موضوع ارائه دهیم. اگر شما تجربهای از تخلف سرعت غیرمجاز و موضوعات مرتبط با آن داشتهاید، حتما آن را با ما در میان بگذارید تا به بهبود این مطلب کمک کنید.
سوالات متداول
آیا سرعت مجاز در جاده یک طرفه و جاده دو طرفه تفاوت دارد؟
بله؛ حداکثر سرعت مجاز تعیینشده برای جادههای دوطرفه 95 کیلومتر بر ساعت و برای جادههای یکطرفه 85 کیلومتر بر ساعت است.
حداکثر سرعت مجاز با زنجیر چرخ در هوای برفی چقدر است؟
طبق آییننامه رانندگی حداکثر سرعت مجاز در روزهای برفی با زنجیر چرخ، 30 الی 50 کیلومتر بر ساعت است.
آیا در شرایط بارانی سرعت مجاز کاهش پیدا میکند؟
هم بله و هم خیر؛ چراکه قانونی درباره رانندگی در روزهای بارانی وجود ندارد، اما جهت احتیاط و کاهش خطر تصادف بهتر است در روزهای بارانی کمی آهستهتر رانندگی کنید و اگر بارش باران شدت داشته باشد حتی میتوان در سرعتهای کمتر از حد مجاز هم رانندگی کرد.
برای اعتراض به خلافی خودرو چگونه اقدام کنم؟
اگر جریمه اشتباهی برای شما ثبت شده، پیشنهاد میکنیم مقاله مربوط به اعتراض به جریمه رانندگی را مطالعه کنید.
آیا سرعت مجاز همان سرعت مطمئنه است؟
خیر؛ سرعت مجاز با سرعت مطمئنه تفاوت دارد. سرعت مجاز سرعتی است که طبق قوانین آییننامه برای همه بهصورت یکسان تعیین شده است اما سرعت مطمئنه سرعتی است که راننده با توجه به تغییرات آب و هوا، شرایط روحی و جسمی خود و شرایط فنی خودرو، دارد. این سرعت همان سرعت کنترلشده است که میتواند بهاندازه سرعت مجاز یا کمتر از آن باشد.
آیا داشتن سرعت غیرمجاز نمره منفی دارد؟
بله؛ سرعت غیرمجاز جزء تخلفات حادثه ساز بوده و علاوه بر جریمه نقدی، 5 نمره منفی برای خودروهای شخصی و 10 نمره منفی برای وسایل نقلیه عمومی دارد.
پیامک هشدار سرعت غیر مجاز چیست؟
پیامکی که به منظور هشدار سرعت غیرمجاز به رانندگان متخلف ارسال میشود، هیچ جریمه یا توقیفی ندارد. این پیام فقط برای جلوگیری از تکرار تخلف و پیشگیری از حوادث رانندگی ارسال شده و جنبه اخطار دارد.