ساناز امینی
شاید برایتان عجیب باشد که بدانید طبق اطلاعات سازمان راهنمایی و رانندگی بیشترین تصادفات درون شهری به علت عدم رعایت حق تقدم عبور در رانندگی است. اصلاً چرا راه دور برویم؟ قطعاً بارها و بارها هنگامی که در خیابان در حال رانندگی بوده‌اید، تصادف دیده‌اید. اگر کمی در ذهنتان مرور کنید، متوجه می‌شوید که اغلب تصادفاتی که دیده‌اید در تقاطع‌هایی مانند میدان‌ها، چهارراه‌ها، سه‌راه‌ها و … بوده است. همین موضوع نشان‌دهنده‌ی اهمیت آموزش مجدد این قانون است. ما در ادامه‌ی این مطلب به معرفی قانون حق تقدم عبور، عواقب عدم رعایت قانون فوق اعم از جریمه نقدی و جریمه غیرنقدی، تابلوهای مرتبط با آن، مکان‌های آن و همچنین کلیدی‌ترین نکته در مورد آن می‌پردازیم. همراه وبلاگ خلافی باشید تا همه چیز را در مورد قانون حق تقدم در رانندگی بدانید.
حق تقدم در رانندگی چیست؟
حق تقدم عبور شامل قوانین و تبصره‌هایی است که در مورد اولویت رانندگی وسایل نقلیه در برابر سایر وسایل نقلیه یا عابران پیاده در مکان‌های متنوع وضع شده است. رعایت قانون حق تقدم عبور موجب کاهش چشم‌گیر تصادفات درون‌شهری در تقاطع‌ها می‌شود؛ اما، عدم رعایت قانون حق تقدم در کنار خطراتی که برای متخلفان دارد، عواقبی را در پی دارد. ما در ادامه این عواقب را معرفی و بررسی می‌کنیم.
عواقب عدم رعایت حق تقدم عبور چیست؟
مهم‌ترین عواقب عدم رعایت قانون حق تقدم در رانندگی این است که متخلف و اطرافیان او در معرض خطر هستند. این خطر گاهی مالی و جبران‌پذیر و گاهی جانی و جبران‌ناپذیر است؛ بنابراین، تنبیهی که برای سرپیچی از این قانون در نظر گرفته شده است، بسیار سفت و سخت اجرا می‌شود تا بازدارنده باشد. در ادامه، جریمه نقدی و جریمه غیرنقدی تخلف حق تقدم عبور را شرح داده‌ایم.
جریمه نقدی عدم رعایت حق تقدم عبور
جریمه نقدی عدم رعایت حق تقدم در رانندگی، شامل مبلغی است که از سوی سازمان راهنمایی و رانندگی به ازای عدم رعایت قانون فوق کسب می‌شود. ملبغ این جریمه تا سال ۱۴۰۲ از ۱۵ هزار تومان در روستا تا ۵۰ هزار تومان در کلان‌شهر بوده که بازدارنده نبوده است. زمزمه‌هایی است که در سال ۱۴۰۲ این مبلغ ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابر خواهد شد تا بازدارندگی مورد نظر را ایجاد کند. نکته: مبلغی که در جدول آمده است بر اساس مبلغ سال ۱۴۰۱ است.
| کد تخلف | نام تخلف | جریمه در کلان‌شهر | جریمه در شهرستان | جریمه در روستا |
| ۲۰۱۲ | عدم رعایت حق تقدم عبور | ۵۰۰٫۰۰۰ | ۳۰۰٫۰۰۰ | ۱۵۰٫۰۰۰ |
بیشتر بخوانید: نرخ جریمه های رانندگی ۱۴۰۲
جریمه غیرنقدی عدم رعایت حق تقدم عبور
جریمه عدم رعایت حق تقدم به صورت غیرنقدی در رانندگی شامل نمره منفی است که بر روی گواهینامه ثبت می‌شود. از آنجایی که این تخلف در دسته‌ی تخلفات حادثه‌ساز است، جریمه‌ی نمره منفی را در کنار جریمه نقدی دارد تا بیش از پیش بازدارندگی ایجاد کند(نمره منفی گواهینامه چیست؟). میزان نمره منفی برای وسایل نقلیه سبک (خودروی شخصی) و وسایل نقلیه سنگین متفاوت است که در جدول آمده است. تکرار تخلفات حادثه‌ساز مانند تخلف حق تقدم عبور موجب سوختن گواهینامه می‌شود؛ بنابراین، باید خیلی خوب حواستان جمع باشد.
| نام تخلف | نمره منفی وسایل نقلیه سبک | نمره منفی وسایل نقلیه سنگین |
| عدم رعایت حق تقدم عبور | ۴ | ۶ |
نکته: ممکن است که عدم رعایت حق تقدم در رانندگی به توقیف خودرو برسد؛ اما، چه زمانی؟ هنگامی که دو یا چند تخلف حادثه‌ساز شامل حرکات نمایشی با وسیله نقلیه، سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز، حرکت مارپیچ، حرکت دنده‌عقب در آزادراه و بزرگراه، مصرف داروهای روان‌گردان، عبور از محل ممنوع، دور زدن در محل ممنوع، استفاده از تلفن همراه در رانندگی، نقص فنی مؤثر، عدم رعایت محدودیت‌های مندرج در گواهینامه، عدم توجه به فرمان ایست و عدم رعایت مقررات حمل بار در کنار عدم رعایت حق تقدم عبور رخ دهد، توقیف ۷۲ ساعته در انتظار وسیله نقلیه شماست.
آموزش حق تقدم در رانندگی
شاید تصور کنید که قوانین حق تقدم عبور را می‌دانید؛ اما، اگر ریز‌به‌ریز از شما سؤال شود، جواب را نمی‌دانید. این قانون، تبصره‌های فراوانی دارد که خیلی زود فراموش می‌شوند؛ بنابراین، باید مدام مرور شوند. ما در ادامه ۳ قدم مهم برای رعایت این قانون را آورده‌ایم.
- شناخت علايم
- شناخت مکان‌ها
- احتیاط و احتیاط و احتیاط
قدم اول این است که علائم راهنمایی و رانندگی مرتبط با قانون حق تقدم در رانندگی را بشناسید. این علائم شامل چراغ قرمز و تابلوهاست. قدم دوم این است که مکان‌هایی که رعایت قانون حق تقدم در رانندگی واجب است را بشناسید. هنگامی که این مکان‌ها را بشناسید، علائم را ببینید یا نبینید، باید قانون را با دانش و تجربه رعایت کنید. قدم سوم این است که تشخیص دهید که اولویت‌های حق تقدم چگونه است؛ سپس، با احتیاط عمل کنید. حتما می‌پرسید که چرا احتیاط اهمیت دارد؟ برخی از رانندگان قانون حق تقدم عبور را به‌درستی نمی‌دانند؛ بنابراین، حق را ناحق می‌کنند. شما باید حواستان به این راننده‌ها باشد. در ادامه، علائم و مکان‌ها را معرفی و بررسی می‌کنیم تا آموزش را تکمیل کنیم.
علائم رعایت حق تقدم عبور کدامند؟
| نام تابلو | نماد تابلو | توضیح تابلو |
| رعایت حق تقدم |  | اگر تابلوی «رعایت حق تقدم» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما نیست. |
| ایست |  | اگر تابلوی «ایست» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما نیست. |
| خیابان اصلی |  | اگر تابلوی «خیابان اصلی» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما است. |
| پایان خیابان اصلی |  | اگر تابلوی «پایان خیابان اصلی» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما نیست. |
| حق تقدم با وسیله نقلیه روبه‌رو |  | اگر تابلوی «حق تقدم با وسیله نقلیه روبه‌رو» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما نیست. |
| حق تقدم با شما |  | اگر تابلوی «حق تقدم با شما» در مسیر شما است؛ یعنی، حق تقدم با شما است. |
نکته: یک علامت مهم حق تقدم عبور همان چراغ قرمز و چراغ چشمک‌زن است. این علامت به شما نشان می‌دهد چه زمانی و چه کسی حق تقدم دارد یا ندارد. در نتیجه، حواستان به چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در کنار تابلوهای مذکور باشد.
مکان‌هایی که رعایت قانون حق تقدم در رانندگی واجب است، کدامند؟
عمده‌ترین مکان‌هایی که رعایت قانون حق تقدم عبور واجب است، تقاطع‌هاست. تقاطع‌ها دو دسته هستند: تقاطع‌هایی که علائم حق تقدم را دارند و تقاطع‌هایی که علائم حق تقدم را ندارند. اگر دسته‌ی اول باشد، تشخیص آسان است؛ اما، اگر دسته‌ی دوم باشد، تشخیص دشوار است. ما در ادامه، تمام قوانین مرتبط با حق تقدم چه در زمان وجود علائم و چه در زمان عدم وجود علائم را آورده‌ایم. در ضمن، خوب است بدانید که قوانینی برای حق تقدم پارک دوبل و حق تقدم عابر پیاده نیز وجود دارد که در کنار سایر مکان‌های مرتبط معرفی و بررسی می‌شود.
چهارراه‌ها
چهارراه‌ها نوعی تقاطع هستند که باید ۴ ورودی یا خروجی داشته باشند. حق تقدم در چهارراه‌ها گاهی با علائم مشخص شده است و گاهی با علائم مشخص نشده است. اگر حق تقدم با علائم مشخص شده بود، طبق آن عمل کنید؛ اما، اگر حق تقدم با علائم مشخص نشده بود، چه؟ هنگامی که در چهارراه حق تقدم مشخص نیست، باید هم‌عرض بودن یا غیرهم‌عرض بودن دو خیابان متقاطع بررسی شود.
- حق تقدم در چهارراه غیر هم عرض: اگر خیابان‌های متقاطع غیرهم‌عرض بودند، باید خیابان اصلی و خیابان فرعی نسبت به عرض آنها مشخص شود؛ سپس، حق تقدم با وسیله نقلیه‌ای است که در خیابان اصلی قرار دارد.
- حق تقدم در چهارراه هم عرض: اگر خیابان‌های متقاطع هم‌عرض بودند، حق تقدم با وسیله نقلیه‌ای است که سمت راست شما حرکت می‌کند.
میدان‌ها
میدان‌ها مانند چهاراه‌ها نوعی تقاطع هستند که حداقل ۱ ورودی یا خروجی دارند. حق تقدم در میدان با وسیله‌ی نقلیه‌ای است که در حال حرکت حول محور میدان است. نکته‌ی حائز اهمیت این است که هیچ علائمی برای تعیین حق تقدم در میدان تعبیه نمی‌شود.
مثال: ۲ خودرو داریم. خودرو اول در حال حرکت در میدان است و خودرو دوم در حال نزدیک شدن به میدان است. خودرو دوم باید پیش از ورود به میدان ایست کند تا خودروی اول از میدان خارج شود؛ سپس، خودرو دوم با رعایت احتیاط وارد میدان شود.
سه‌راه‌ها
سه‌راه‌ها قانون جالبی دارند؛ چون، همیشه حق تقدم با وسیله نقلیه‌ای است که در حال حرکت مستقیم در خیابان اصلی است؛ یعنی، خودروی موجود در خیابان فرعی باید پیش از ورود به خیابان اصلی توقف کند تا مسیر برای او باز باشد. در نتیجه، علائم راهنمایی و رانندگی مرتبط با حق تقدم در سه‌راه‌ها مانند میدان‌ها بی‌تأثیر است.
پارکینگ
پارکینگ نوعی سه‌راه محسوب می‌شود؛ بنابراین، شخصی که از پارکینگ خارج می‌شود، در معبر فرعی قرار دارد و شخصی که از خیابان عبور می‌کند، در معبر اصلی قرار دارد. در نتیجه، اگر تصادفی رخ دهد، مقصر فرد خارج شده از پارکینگ است که قانون حق تقدم را رعایت نکرده است.
عابر پیاده
هنگامی که خط عابر پیاده وجود دارد، علائم حق تقدم با پیاده وجود داشته باشد یا نداشته باشد، حق تقدم با پیاده است. در نتیجه، هنگامی که خطوط عابر پیاده را مشاهده می‌کنید، سرعت خود را کاهش دهید؛ به‌خصوص، زمانی که در تقاطع هستید.
پارک دوبل
هنگامی که در حال پارک دوبل هستید، حق تقدم با شماست؛ حتی، اگر پشت سر شما ترافیک شود، باید صبر کنند تا شما پارک دوبل را انجام دهید. اگر حین پارک دوبل تصادفی رخ دهد، مقصر خودرویی است که برای اتمام پارک دوبل شما صبوری نکرده است.
کلیدی‌ترین قانون حق تقدم در رانندگی چیست؟
اکنون می‌خواهیم مهم‌ترین قانون حق تقدم را به شما بگوییم. همواره حواستان باشد که خودروی سمت راست شما چه در انواع تقاطع‌ها و چه در خیابان موقع پارک دوبل نسبت به شما که در سمت چپ هستید، حق تقدم دارد؛ کافیست، این قانون ساده را به یاد داشته باشید. هر وقت که در مورد اولویت حق تقدم شک کردید، خودروی سمت راست را شناسایی کنید؛ سپس، اجازه دهید که او پیش از شما کار خودش را انجام دهد.
اگر قانون حق تقدم را رعایت نکردیم و جریمه شدیم، چکار کنیم؟
اگر برخلاف تمام آموزش‌ها باز هم قانون حق تقدم در رانندگی را رعایت نکردید و جریمه شدید، باید آن را بپردازید. شما می‌توانید از روش‌های متنوعی برای پرداخت استفاده کنید؛ اما، اگر به دنبال روشی هستید که جامع و کامل باشد، پیشنهاد ما سایت خلافی است. در ضمن، شما می‌توانید تمام استعلام و پرداخت‌های مرتبط با خودروی خود را در سامانه خلافی انجام دهید؛ مراحل زیر را طی کنید:
- وارد صفحه خلافی خودرو شوید
- شماره پلاک خودرو را وارد و گزینه استعلام خلافی خودرو را انتخاب کنید.
- روش مورد نظر خود برای استعلام خلافی را انتخاب و اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید.
- مبلغ استعلام خلافی تعیین شده توسط پلیس ناجی را پرداخت کنید.
- حالا می‌توانید به‌روزترین وضعیت خلافی خودروی خود را مشاهده و پرداخت کنید.
جمع‌بندی…
ما در این مطلب آموزش حق تقدم در رانندگی را آوردیم. ابتدا، معنای حق تقدم عبور را گفتیم؛ سپس، جریمه عدم رعایت حق تقدم عبور، چه نقدی و چه غیرنقدی، را شرح دادیم. در ادامه، شناسایی علائم حق تقدم عبور را به عنوان اولین قدم آموزش و شناسایی مکان‌های مرتبط با حق تقدم عبور را به عنوان دومین قدم آموزش معرفی و بررسی کردیم. در نهایت، کلیدی‌ترین قانون حق تقدم در رانندگی را متذکر شدیم که اگر قوانین متعدد یادتان رفت، آن را به یاد بسپارید.
نکته‌ی پایانی در مورد قانون حق تقدم عبور این است که قوانین فوق فقط تا زمانی کارکرد دارد که پای خودروهای امدادی وسط نباشد! اگر خودروهایی همچون آمبولانس، آتش‌نشانی، پلیس و … در مسیر شما باشد، حق تقدم با آنهاست؛ حتی، اگر تخلف باشد! در نتیجه، هر زمان که خودروهای امدادی را در حال عملیات یافتید، حق تقدم را به آنها بدهید. از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید، متشکریم. همچنین می‌توانید سوالات و پیشنهادات خود را از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.