همه چیز درمورد مجازات رانندگی بدون گواهینامه

قوانین راهنمایی و رانندگی می‌گوید که افراد برای رانندگی باید گواهینامه داشته باشند و این گواهینامه در زمان رانندگی همراهشان باشد. سن قانونی برای دریافت گواهینامه نیز ۱۸ سال تمام است و رانندگی بدون گواهینامه جرم محسوب می‌شود. جریمه و مجازات رانندگی بدون گواهینامه نیز بسیار سنگین است و ممکن است راننده به حبس نیز محکوم شود.

برای اینکه از مجازات رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال و مجازات آن برای سایر افراد بیشتر مطلع شوید، در این مقاله به شما خواهیم گفت که مجازات و جریمه رانندگی بدون گواهینامه و حکم رانندگی بدون گواهینامه منجر به جراحت یا فوت چیست.

آیا رانندگی بدون گواهینامه جرم است؟

پاسخ این سؤال بستگی به نوع تخلف دارد؛ مثلاً ممکن است شما گواهینامه داشته باشید، ولی در زمان رانندگی همراهتان نباشد یا اینکه اعتبار آن به پایان رسیده باشد. در این مواقع، شما فقط مرتکب تخلف راهنمایی و رانندگی شده‌اید؛ اما اگر به‌‌طور کلی گواهینامه‌ای دریافت نکرده باشید و پشت فرمان بنشینید، جرم قضایی مرتکب‌ شده‌اید. این موضوع فقط مربوط به ایران نیست و شما در هر نقطه از جهان و با هر وسیله‌ نقلیه‌ای بخواهید رانندگی کنید، باید گواهینامه داشته باشید.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه چیست؟

مجازات رانندگی بدون گواهینامه وابسته به علت نداشتن گواهینامه است؛ اینکه شخص به‌خاطر عدم اخذ گواهینامه، آن را ندارد یا اینکه شخص به‌خاطر برنداشتن گواهینامه همراه خود، آن را ندارد. در ادامه، این موضوع شرح داده می‌شود:

• اگر فرد گواهینامه داشته باشد ولی در زمان رانندگی همراهش نباشد یا اعتبار آن را تمدید نکرده باشد، فقط از طرف راهنمایی و رانندگی جریمه نقدی می‌شود؛
• اگر فرد به‌طور کامل گواهینامه نداشته باشد و برای دریافت آن اقدام نکرده باشد، طبق ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی و ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، علاوه‌بر جریمه نقدی، وسیله نقلیه او توقیف شده و راننده به مرجع قضایی معرفی می‌شود.

نکته: مطابق قانون مجازات اسلامی، مجازات رانندگی بدون اخذ گواهینامه برای بار اول، حبس‌ تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال یا هر دو خواهد بود. مجازات رانندگی بدون اخذ گواهینامه برای بار دوم نیز دو تا شش ماه حبس است؛ همچنین افرادی که به حکم دادگاه از رانندگی منع شده‌اند در صورت رانندگی، مشمول این مجازات خواهند شد.

جریمه نقدی رانندگی بدون گواهینامه

تخلف رانندگی بدون گواهینامه چه بدون اخذ آن باشد و چه بدون همراه داشتن آن باشد، در کنار مجازات‌های غیرنقدی که در ادامه شرح داده شده است، یک جریمه نقدی دارد؛ البته، نکته مهم این است که جزای نقدی رانندگی بدون اخذ گواهینامه با جزای نقدی رانندگی بدون همراه داشتن گواهینامه متفاوت است. در ادامه، هر یک شرح داده شده است:

جریمه نقدی رانندگی بدون اخذ گواهینامه

رانندگی بدون اخذ گواهینامه در حوزه قانون مجازات اسلامی قرار دارد که مبلغ جریمه آن ۱۰۰ هزار تومان بوده و ممکن است با حبس تعزیری دو ماهه همراه شود. در صورت تکرار نیز مجازات آن به ۲ تا ۶ ماه حبس تبدیل می‌شود. مجازات رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال را نیز در بخش‌های قبلی توضیح دادیم.

جریمه نقدی رانندگی بدون همراه داشتن گواهینامه

جریمه رانندگی بدون گواهینامه موتور سیکلت، خودرو سواری، ماشین‌های سنگین و … با هم برابر است؛ در زیر، جدول جریمه نقدی رانندگی بدون همراه داشتن گواهینامه را آورده‌ایم؛ اما، اگر می‌خواهید مبلغ جریمه همراه نداشتن مدارک ماشین و موتور برای سایر مدارک را مشاهده کنید، بر روی لینک کلیک کنید.

رانندگی بدون اخذ گواهینامه از نگاه قانون

اگر فرد راننده به‌طور کامل گواهینامه رانندگی دریافت نکرده باشد، مشمول مجازات قضایی خواهد شد. این مجازات وابسته به نوع تخلف فرد متفاوت است و شامل پرداخت جریمه، دیه و حتی حبس تعزیری خواهد بود. در ادامه، با جزئیات بیشتری به شما خواهیم گفت که رانندگی بدون گواهینامه چه مجازاتی دارد.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای افراد زیر ۱۸ سال چیست؟

از آنجایی که سن قانونی برای دریافت گواهینامه در ایران ۱۸ سال تمام است، اگر شخصی زیر ۱۸ سال باشد و اقدام به رانندگی با خودرو یا موتور سیکلت کند، مجازات آن طبق قانون مجازات اسلامی به شرح زیر خواهد بود:

• راننده بین ۱۵ تا ۱۸ سال: جرم درجه هشت تعزیری برای او در نظر گرفته و موظف به پرداخت جزای نقدی تا یک میلیون ریال خواهد شد.
• راننده بین ۹ تا ۱۵ سال: به والدین یا سرپرست قانونی با اخذ تعهد تحویل داده می‌شود. در صورت نداشتن والدین صالح، به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری با قرار تعهد کتبی یا اخطار یا تذکر سپرده می‌شود.
• راننده زیر ۹‌ سال: قانون برای راننده زیر ۹ سال هیچ‌گونه مجازاتی در نظر نگرفته است.

نکته: مجازات رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال برای بار دوم نیز دو تا شش ماه حبس است.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه منجر به جرح

بر اساس مواد فصل ۲۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات رانندگی بدون گواهینامه منجر به جرح در اعضا و منافع، شامل پرداخت دیه و حبس تعزیری است.

حکم رانندگی بدون گواهینامه منجر به فوت

اگر راننده‌ای که فاقد گواهینامه است، تصادف منجر به فوت مرتکب شود، عمل وی قتل عمد محسوب نمی‌شود. به عبارت دیگر، طبق قانون مجازات اسلامی راننده قتل غیر عمد از نوع شبه عمد مرتکب شده‌ و متناسب با آن، دیه و حبس برای او در نظر گرفته خواهد شد.

اگر فرد فاقد گواهینامه شخصی را در تصادف به قتل برساند و مهارت بالایی در رانندگی داشته باشد، قتل وی از نوع شبه عمد است. در این صورت، مطابق ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، راننده علاوه‌بر پرداخت دیه، به حبس تا دو ماه یا جزای نقدی تا ۱۰۰ هزار تومان محکوم خواهد شد.

در صورتی که شخص به دلیل نداشتن گواهینامه، مهارتی در رانندگی نداشته باشد و مرتکب قتل در تصادف شود، قتل او نیز شبه عمد است. این فرد علاوه‌بر پرداخت دیه کامل مقتول و تحمل حبس یا پرداخت جزای نقدی،‌ مطابق ماده ۷۱۴ و ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی، به بیش از دو سال حبس محکوم خواهد شد. ضمن اینکه دادگاه می‌تواند از یک تا پنج سال نیز راننده را از رانندگی یا تصدی هر گونه وسیله نقلیه محروم کند.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای اتباع افغانی

در صورتی که اتباع افغان یا سایر اتباع خارجی بدون گواهینامه در کشور رانندگی کنند، وسیله نقلیه آن‌ها توقیف شده و راننده به مرجع قضایی معرفی می‌شود؛ همچنین مطابق قانون مجازات اسلامی، مجازات رانندگی بدون گواهینامه در مرتبه اول برای اتباع، حبس‌ تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال یا هر دو خواهد بود. مجازات رانندگی بدون گواهینامه در مرتبه دوم برای اتباع نیز دو تا شش ماه حبس است.

رای جدید دیوان عدالت اداری در مورد رانندگی بدون گواهینامه

طبق رأی دیوان عدالت اداری، رانندگان فاقد گواهینامه یا دارای گواهینامه‌ی بدون اعتبار، خودشان باید خسارت و دیه را پرداخت کنند. علاوه‌بر این، به جزئیات جریمه رانندگی بدون گواهینامه در تصادف در بخش‌های قبلی اشاره کردیم.

توقیف وسیله نقلیه و پرداخت کامل خلافی

اگر گواهینامه نداشته باشید و رانندگی کنید، حتی اگر با کسی تصادف نکنید، پلیس وسیله نقلیه شما را توقیف کرده و به پارکینگ منتقل می‌کند. ترخیص خودرو از پارکینگ پس از توقیف نیز سختی‌های خاص خودش را دارد و شما باید خلافی وسیله نقلیه خود را به‌طور کامل پرداخت کنید تا بتوانید خودرویتان را ترخیص کنید.

پرداخت کامل خلافی خودرو و موتور سیکلت در سامانه خلافی

برای پرداخت خلافی در راستای ترخیص وسیله نقلیه توقیف‌شده، شما می‌توانید از سامانه khalafi.ir برای استعلام و پرداخت جرایم خودرو با تسویه آنی استفاده کنید؛ همچنین می‌توانید جریمه همراه نداشتن گواهینامه یا گواهینامه‌ منقضی‌شده را از طریق سامانه خلافی استعلام و پرداخت کنید.

کافیست گزینه‌ی استعلام و پرداخت هوشمند خلافی خودرو را از بخش خدمات ما انتخاب کنید. در ادامه، پلاک وسیله نقلیه خود را وارد کنید تا مبلغ کل جرایم برای شما نمایش داده شود. برای تسویه آن نیز باید گزینه‌ی پرداخت را بزنید. در آخر می‌توانید رسید اینترنتی پرداخت خلافی را ذخیره کنید و در زمان مراجعه به ستاد ترخیص خودرو، آن را ارائه دهید.

مزایای پرداخت خلافی در خلافی دات آی آر

پرداخت خلافی خودرو و موتور سیکلت از طریق سامانه خلافی مزایای زیر را برای شما به همراه دارد:

• تسویه آنی؛
• نمایش اطلاعات به‌روز؛
• پرداخت موردی یا تجمیعی جریمه‌ها؛
• ذخیره نتایج استعلام در بخش سوابق؛
• نمایش تصویر جریمه دوربین پلیس از تخلف؛
• استعلام و پرداخت خلافی بدون نیاز به احراز هویت، شماره موبایل و کد ملی مالک خودرو؛
• و …

سؤالات متداول

جرم رانندگی بدون گواهینامه چیست؟

پاسخ این سؤال بستگی به نوع تخلف دارد؛ مثلاً ممکن است شما گواهینامه داشته باشید، ولی در زمان رانندگی همراهتان نباشد یا اینکه اعتبار آن به پایان رسیده باشد. در این مواقع، شما فقط مرتکب تخلف شده و جریمه می‌شوید؛ اما اگر به‌‌طور کلی گواهینامه‌ای دریافت نکرده باشید و پشت فرمان بنشینید، مرتکب جرم‌ شده‌اید. 

رانندگی بدون گواهینامه جرم درجه چند است؟

اگر فرد بین ۱۵ تا ۱۸ سال باشد، جرم درجه هشت تعزیری برای او در نظر گرفته و موظف به پرداخت جزای نقدی تا یک میلیون ریال خواهد شد.

آیا رانندگی بدون داشتن گواهینامه مجازات زندان دارد؟

اگر گواهینامه رانندگی خود را دریافت کرده باشید اما در زمان رانندگی همراهتان نباشد یا اعتبار آن منقضی‌شده باشد، فقط از طرف راهنمایی و رانندگی جریمه می‌شوید؛ اما اگر به‌طور کلی گواهینامه نگرفته باشید و پشت فرمان بنشینید، مجازات شما برای بار اول، حبس‌ تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال یا هر دو خواهد بود. مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار دوم نیز دو تا شش ماه حبس است.

آیا حکم راننده‌ای که گواهینامه خود را تمدید نکرده است با حکم راننده فاقد گواهینامه یکسان است؟

خیر؛ عدم تمدید گواهینامه یا ارائه گواهینامه منقضی‌شده فقط جریمه نقدی دارد، در حالی که مجازات رانندگی بدون گواهینامه علاوه‌بر جریمه نقدی حبس نیز در پی خواهد داشت.

جمع‌بندی: بدون گواهینامه پشت فرمان ننشینید!

در این مقاله به شما از عواقب رانندگی بدون گواهینامه گفتیم و اشاره کردیم که این تخلف، چه مجازات و جریمه‌هایی در پی خواهد داشت؛ همچنین مجازات رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال را توضیح دادیم. همان‌طور که خواندید، رانندگی بدون اخذ گواهینامه از سنگین‌ترین تخلف‌های رانندگی است و توصیه ما این است که به هیچ وجه بدون گواهینامه پشت فرمان ننشینید؛ در غیر این صورت مجازات سنگینی همچون حبس و پرداخت دیه در انتظارتان خواهد بود.